W debacie publicznej co jakiś czas powraca temat wykupowania nieruchomości w największych polskich miastach, głównie w Warszawie, przez zagranicznej spółki. Problem ten rozwiązać mogłoby wprowadzenie REIT-ów, które pomogłyby zaktywizować polski kapitał i konkurować o najatrakcyjniejsze nieruchomości komercyjne.

Co roku ponad 90 proc. wartości transakcji na polskim rynku nieruchomości komercyjnych realizowanych jest przez kapitał zagraniczny. W okresie od stycznia do września 2023 roku polskie budynki dostarczyły 220 mln zł przychodów z czynszów notowanej w Wiedniu i Warszawie spółce Immofinanz. Większość warszawskich nieruchomości komercyjnych jest własnością podmiotów zagranicznych, dostarczając dochodów tamtejszym inwestorom i emerytom.

Temat wprowadzenia w Polsce REIT-ów podejmowany jest od 2016 roku, ale do tej pory próby te kończyły się fiaskiem. Tym razem może będzie inaczej za sprawą zaangażowania w tę kwestię ministra finansów Andrzeja Domańskiego, który jeszcze w czasie kampanii wyborczej zapowiadał wprowadzenie REIT-ów, a ostatnio wrócił do tematu, deklarując aktywne uczestnictwo resortu finansów w debacie dotyczącej tego instrumentu.

REIT-y to skrót od angielskiej nazwy Real Estate Investment Trust, która odnosi się to podmiotów, których działalność polega na dzieleniu się z udziałowcami przychodami generowanymi przez nieruchomości, czyli głównie zyskami z czynszów płaconych przez najemców nieruchomości. Pakiet aktywów obejmuje biurowce, centra handlowe, magazyny, prywatne akademiki, a nawet serwerownie, czy magazyny samoobsługowe. REIT-y przeznaczone są dla inwestorów pasywnych, którzy chcą osiągać stabilny długoterminowy dochód. Ich akcjonariuszami są zwykle fundusze inwestycyjne, emerytalne lub powiernicze, a także firmy ubezpieczeniowe oraz bezpośrednio inwestorzy indywidualni.

Wprowadzenie w Polsce REIT-ów byłoby istotne z punktu widzenia rozwoju rodzimego rynku nieruchomości, ale zapewniłoby również szersze możliwości inwestycyjne na polskiej giełdzie. Regulacje dotyczące tego instrumentu muszą być dobrze przemyślane, aby chronić inwestycje również drobnych inwestorów. Eksperci podkreślają, jak ważnym czynnikiem rozwoju są REIT-y, zarówno dla rynku kapitałowego, jak i nieruchomości. REIT-y mogą zapewnić dostęp do nieruchomości i możliwość inwestowania polskim inwestorom indywidualnym oraz przyszłym emerytom. Jak na razie możliwość ta wykorzystywana jest wyłącznie przez kapitał zagraniczny. Jest to również duża szansa dla polskiej giełdy, a także rynku nieruchomości, któremu zapewnia stabilizację i płynność. REIT-y miałyby również duży wpływ na tworzenie zasobu mieszkań na wynajem w Polsce – dzięki nim rynek najmu może rozwijać się bardziej stabilnie, a inwestować w niego będą mogli polscy inwestorzy, a nie tylko wielkie zachodnie fundusze.

Główny problem dotyczący REIT-ów polega na tym, że mają one inwestować w nieruchomości, które przynoszą przychody, a nie projekty deweloperskie. Z problemem tym mierzą się również inwestorzy z rynku najmu instytucjonalnego. Eksperci wskazują jednak, że polskie REIT-y mogłyby nabywać nieruchomości, które pionierzy zamawiający bloki u deweloperów zaczną spieniężać po wybudowaniu i ustabilizowaniu.